"پيش نويس آييننامه كار حرفه‌اي روزنامه نگاري"
مقدمه
به منظور كمك به استقلال حرفه‌اي ، تأمين شغلي ، تقويت جايگاه و منزلت حرفه‌اي و اجتماعي روزنامه‌نگاران و همچنين پيشبرد خدمات عمومي آنان در جهت گسترش حق دسترسي همگاني به اطلاعات در راستاي بهبود شرايط زندگي جمعي و پيشرفت اجتماعي، اقتصادي و فرهنگي كشور ، آييننامه كار حرفه اي روزنامهنگاري با مقررات زير به تصويب مي‌رسد.
فصل اول. تعريف روزنامه‌نگار
ماده 1. روزنامه‌نگار حرفه‌اي كسي است كه شغل اصلي و مستمر او ، فعاليت اساساً فكري در زمينة تهيه، تنظيم ، ارائة اخبار وقايع جاري و تحليل و تفسير آنها در يك نشريه روزانه ، دوره‌اي، خبر گزاري يا رسانه ديگر است.
تبصره. منظور از روزنامه‌نگار در موارد بعدي اين آييننامه ، روزنامه‌نگار حرفه‌اي است.
ماده 2. همكاران مستقيم هيئت‌هاي تحريريه مطبوعات و خبرگزاري‌ها شامل سردبير، معاون سردبير، دبيرتحريريه ، دبيرسرويس، معاون دبيرسرويس، خبرنگار، گزارشگر، نويسنده، مترجم، طراح، كاريكاتوريست، عكاس خبري و مشاغل هم‌طراز در ديگر رسانه‌ها براساس ماده يك روزنامه‌گار شناخته مي‌شوند.
تبصره. كارگزاران تبليغات بازرگاني ، نويسندگان و كاركنان نشريات داخلي مؤسسات دولتي و خصوصي، همكاران توليد‌كننده آگهي‌نامه‌ها ، متصديان روابط عمومي، پاورقي‌نويسان و داستان‌نويسان، طراحان جدول‌هاي كلمات متقاطع و بازي‌هاي سرگرم‌كننده روزنامه‌نگار محسوب نمي شوند.
فصل دوم. قرارداد كار حرفه اي روزنا مه نگاري
ماده 3. ورود روزنامه‌نگار به كار حرفه‌اي روزنامهنگاري به موجب قرارداد با يك نشريه يا مؤسسه رسانه‌اي ديگر صورت مي‌گيرد.
تبصره 1. قرارداد روزنامه‌نگار با مؤسسه محل اشتغال حرفه‌اي او بايد در چارچوب قانون كار و مقررات جاري كشور باشد.
تبصره2. افرادي كه به صورت پاره وقت و يا آزاد دريك يا چند رسانه فعاليت مي‌كنند ، روزنامه‌نگار آزاد تلقي شده و از تسهيلات روزنامه‌نگاران حرفه‌اي برخوردار نمي‌شوند. براي اين دسته كارت روزنامهنگاري آزاد صادر مي‌شود.
ماده4. براي ارجاع هرگونه كار اضافي به روزنامه‌نگار، كه در قرارداد پيش‌بيني نشده باشد بايد حق الزحمه جداگانه اي با توافق طرفين پرداخت شود.
تبصره. عدم انتشار مطالب تهيه شده از سوي روزنامه‌نگار موجب عدم پرداخت حق‌الزحمه نيست.
ماده5. انتشار مجدد آثار فكري ، ادبي وهنري روزنامه‌نگار كه پيش تر از طريق رسانه ها منتشر شده باشد، در قالب كتاب ، فيلمنامه ونظاير آن منوط به اجازه رسمي از پديد آورنده اين آثار است.
تبصره. ارائه وانتشار آثار منتشر شده روزنامه نگار در رسانه يا رسانه هاي ديگر منوط به كسب اجازه از مدير مسئول رسانه اول است.
فصل سوم . حقوق و مسئوليت ها
ماده 6. روزنامه‌نگار حرفه اي براي انجام فعاليت هاي شغلي خود حقوق و مسئوليت هاي زير را دارا است:
الف. حقوق روزنامه‌نگار
1. حق جست و جو ، بررسي و دسترسي آزاد به اطلاعات و اخبار و انتقال و انتشارآن به جز موارد مغاير با قانون؛
2. مراجعه به سازمان‌هاي دولتي و غير‌دولتي ، تماس و ملاقات با مسئولان براي كسب اطلاعات و اخبار و دسترسي به اسناد و مدارك مختلف به استثناي مواد طبقه‌بندي شده به موجب قانون؛
3. حق استفاده از ابزارها و تجهيزات مورد نياز از جمله تجهيزات صوتي و تصويري به استثناي مواردي كه منع قانوني دارد؛
4. ضبط اطلاعات و اخبار مربوط به منافع و مصالح عمومي در صورت عدم مغايرت با حقوق انساني و شهروندي مبتني بر قانون؛
5. حضور در محل سوانح طبيعي و حوادث غير مترقبه ، بي‌نظمي هاي عمومي ، محل‌هاي اعلام حالت فوق‌العاده و همچنين گردهمايي ها و تظاهرات و راهپيمايي‌ها به جز مواردي كه منع قانوني دارد؛
6. بررسي، ارزيابي و پيگيري دقيق اصالت اطلاعات واخبار؛
7. امتناع از تهيه و تدوين گزارشها يا مطالب ديگر با نام خود، در صورت مغايرت با اصول اخلاق حرفه‌اي
8. حق حذف امضاي خود از گزارش و مطلب تحريف شده و يا مغاير با قانون درفرايند تدوين و تنظيم آنها در هئت تحريريه؛
9. حق انتشار گزارشها و مطالب با امضاي شخصي يا نام مستعار يا بدون امضا؛
10. حق عضويت در انجمن‌هاي صنفي و حرفه‌اي ملي، منطقه‌اي و بين المللي؛
11. حق انتشار اطلاعات و اخبار مربوط به تصميمات و اقدامات مخالف مصالح و منافع عمومي و انواع مفاسد و سوءاستفاده ها به جز موارد مغاير با قانون؛
12. حق مراجعه به دادگاه براي جبران خسارت معنوي ناشي از قلب وتحريف مطالبي كه به نام روزنامه‌نگار منتشر شده است. در صورت عدم توجه به تقاضاي توضيح تصحيح دربارة مطالب مذكور، حداكثر يكماه پس از انتشار آن مطالب؛
13. برخورداري روزنامه‌نگار از حقوق پيش‌بيني شده در قوانين كشور؛
ب. مسئوليت ها ووظايف روزنامه نگار
1. احترام به اصول قانون اساسي و مقررات تقنيني و بين‌المللي مصوب جمهوري اسلامي ايران؛
2. رعايت شيوه‌هاي عمل و خط مشي‌هاي رسانه به منظور تقويت همبستگي‌هاي شغلي و همكاري‌هاي جمعي؛
3. خودداري از مداخله‌دادن نظر‌ها و قضاوت‌هاي شخصي در گزارشها و ساير مطالب تهيه شده براي انتشار عمومي؛
4. حصول اطمينان از صحت اطلاعات و اخبار و انعكاس عيني و بي‌طرفانه آن؛
5. كسب رضايت افراد يا نمايندگان قانوني آنان دربارة انتشار مطالب مربوط به زندگي شخصي آنها (به استثناي موارد ضروري براي حمايت از منافع عمومي)؛
6. مطلع ساختن شهروندان و مقامات رسمي در مصاحبه‌ها و كنفرانس‌هاي خبري در مورد ضبط صوتي، تصويري و فيلمبرداري مربوط به آنان؛
7. عدم انتشار شايعات در قالب هر گونه خبر و گزارش يا مطالب تحريري ديگر و جمع‌آوري اطلاعات به نفع افراد يا سازمان هاي خارج از حوزه فعاليت روزنامه‌نگار؛
8. احترام به اصل برائت افراد؛
9. مطلع ساختن سردبير يا دبير سرويس راجع به تعقيب قضايي احتمالي در مورد انتشار اطلاعات و اخبار تدارك يافته از سوي روزنامه‌نگار؛
10. عدم دريافت هرگونه وجه نقدي و غير نقدي براي پوشش خبري رويدادهاي مختلف و به ويژه تبليغات انتخاباتي و مشابه آن؛
11. رعايت حقوق، حيثيت و منزلت افراد ، سازمان‌ها و مؤسسه‌هاي دولتي و خصوصي مرتبط با حوزه‌‌هاي خبري روزنامه نگار؛
12. مسئوليت تهيه و تنظيم گزارشها و مطالبي كه از سوي روزنامه‌نگار صورت مي گيرد به عهده وي است، اما مسئوليت انتشار مطالب، گزارشها و اظهار نظرهاي رسمي به عهده او نيست؛
13. پايبندي به اصول اخلاق حرفه‌اي؛
فصل چهارم. حمايت از روزنامه نگار
ماده 7. به منظور تسهيل در انجام وظايف حرفه‌اي روزنامه‌نگار و كمك به گردش آزاد و دسترسي عمومي به اطلاعات، روزنامه‌نگار از حمايت‌هاي زير برخوردار مي شود:
1. دولت مكلف است ازحقوق حرفه اي، شرافت و منزلت روزنامه‌نگار حمايت كند؛
2. موسسات رسانه‌اي موظفند سلامت و رفاه اجتماعي روزنامه‌نگار را فراهم كنند و دولت نيز حمايت‌هاي لازم را به عمل آورد؛
3. روزنامه‌نگار در انجام فعاليت هاي شغلي و حرفه‌اي مصونيت دارد؛
4. توقيف يا بازرسي اسناد ، مدارك و مواد كتبي ، سمعي ، بصري ، تصويري و رايانه‌اي روزنامه‌نگار در فرايند فعاليت‌هاي حرفه‌اي جز در موارد پيش‌بيني شده توسط قانون ممنوع است؛
5. مداخله در كار حرفه‌اي روزنامه‌نگار يا تقاضاي مغاير با مسئوليت‌هاي حرفه‌اي در مورد تدارك و انتقال و انتشار اخبار و گزارش ها ممنوع است؛
6. روزنامه‌نگار با توجه به سختي كار از قانون سخت و زيان آور بودن مشاغل بهره مند مي شود؛
7. روزنامه‌نگار در صورت تعطيل و يا توقف انتشار رسانه ، تا زمان شروع به كار دوباره در همان رسانه يا رسانه ديگر از بيمه بيكاري بهره مند مي‌شود؛
8. مقامات دولتي و غير دولتي موظف‌اند از اقدامات زير در مورد فعاليت‌هاي حرفه‌اي روزنامه‌نگار خودداري كنند:
• اعمال سانسور؛
• تطميع و تهديد؛
• ايجاد محدوديت يا مخالفت در برابر فعاليت‌هاي مشروع و قانوني روزنامه‌نگار؛
• خودداري از دادن اطلاعات به روزنامه‌نگار يا ايجاد مانع در راه كسب و دريافت اطلاعات و اخبار حرفه‌اي؛
• افشاي منابع خبري يا نام مستعار روزنامه‌نگار بدون رضايت وي؛
• تعرض به حقوق قانوني روزنامه‌نگار، توهين به شرافت و حيثيت حرفه‌اي و اجتماعي وي، اعمال خشونت و تهديد زندگي شخصي يا لطمه زدن به سلامت و امنيت وي؛
تبصره. متخلفان از اين موارد مشمول تبصره يك ماده 5 قانون مطبوعات خواهند شد؛
فصل پنجم. صدور كارت هويت حرفه‌اي روزنامهنگاري
ماده 8. روزنامه‌نگاران مشمول مقررات ماده 2 حرفه‌اي محسوب شده و مي‌توانند از كميسيون مخصوص صدور كارت هويت حرفه‌اي روزنامهنگاري، كارت شناسايي دريافت كنند و از مزايا وتسهيلات ويژه روزنامه نگاران حرفه‌اي برخوردار شوند.
تبصره1. اعتبار كارت هويت حرفه‌اي روزنامه‌نگاران متناسب با جدول رتبهبندي و حسب نظر كميسيون حداقل يك سال و حداكثر 5 سال قابل تمديد است
تبصره2. روزنامه‌نگاران حرفه‌اي بر اساس جدول پيوست در شش مرتبه خبرنگار كارآموز، خبرنگار، خبرنگار متخصص، روزنامه‌نگار ، روزنامه‌نگار متخصص وروزنامه‌نگار ارشد رتبه بندي مي شوند.
تبصره3. رسيدگي به تغيير وضعيت رتبهبندي روزنامه نگاران بر عهدة كميسيون صدوركارت هويت حرفه‌اي روزنامهنگاري است.
ماده9. روزنامه‌نگاران بازنشسته و روزنامه‌نگاراني كه حداقل 30 سال سابقة اشتغال در حرفه روزنامهنگاري داشته باشند مي توانند با عنوان روزنامه‌نگار حرفه‌اي افتخاري، كارت هويت حرفه‌اي افتخاري دريافت كنند.
ماده10. كميسيون صدوركارت هويت حرفه‌اي روزنامهنگاري در معاونت امور مطبوعاتي و اطلاع‌رساني وزارت فرهنگ وارشاد اسلامي تشكيل مي‌شود.
تبصره1. اين كميسيون مركب از 9 عضو به رياست معاون امور مطبوعاتي و اطلاع‌رساني وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي به شرح زير تشكيل مي شود:
1. دو نفر به نمايندگي از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي ( مدير كل مطبوعات و خبر گزاري هاي داخلي و مدير كل دفتر مطالعات و توسعه رسانه ها)
2. دو نفر از مديران مسئول نشريات وخبرگزاري هاي بخش غير دولتي
3. دو نفر از تشكل‌هاي صنفي حرفه روزنامهنگاري
4. دو نفر از اساتيد دانشگا‌ه‌ها در رشته روزنامهنگاري
اين اعضا از سوي معاون امور مطبوعاتي و اطلاع‌رساني انتخاب مي‌شوند.
تبصره2. دبيرخانه كميسيون صدور كارت هويت حرفه‌اي روزنامهنگاري در اداره كل مطبوعات و خبرگزاري‌هاي داخلي تشكيل مي‌شود و زير نظر كميسيون انجام وظيفه مي‌كند.
تبصره 3. كميسيون صدور كارت هويت حرفه‌اي روزنامهنگاري حسب ضرورت نسبت به تشكيل كميته هاي فرعي تصميم مي‌گيرد.
ماده 11. دورة نمايندگي اعضاي كميسيون صدور كارت هويت حرفه‌اي روزنامهنگاري دو سال است و تجديد انتخاب آنها براي دوره‌هاي بعد بلا‌مانع است.
فصل ششم. شرايط صدور كارت هويت حرفه‌اي روزنامهنگاري
ماده 12. شرايط دريافت كارت هويت حرفه‌اي روزنامهنگاري:
1. تابعيت جمهوري اسلامي ايران
2. متدين به يكي از اديان رسمي شناخته شده در كشور
3. عدم اشتهار به فساد اخلاق و سابقه محكوميت كيفري براساس موازين اسلامي كه منجر به محروميت از فعاليت‌هاي اجتماعي شده باشد( بند 4 ماده 9 قانون مطبوعات)
4. عدم عضويت در گروه‌هاي غير قانوني به تشخيص مراجع قانوني
5. دارا بودن تحصيلات تخصصي يا تحصيلات در رشته هاي مرتبط وغير مرتبط يا سوابق تجربي و عملي در روزنامهنگاري
6. دارا بودن حداقل 23 سال تمام
7. التزام به اصول اخلاق حرفه‌اي
تبصره. اشتغال به فعاليت روزنامهنگاري الزاماً منوط به داشتن كارت مذكور در اين آييننامه نيست.
ماده 13. مدارك لازم جهت دريافت كارت:
1. تصوير شناسنامه و 4 قطعه عكس
2. گواهي عدم سوء پيشينه كيفري
3. تصوير آخرين مدرك تحصيلي
4. فرم تكميل شده تقاضاي دريافت كارت
5. تصوير كارت پايان خدمت يا معافيت از خدمت وظيفه
6. تصوير مصدق قرارداد كار از موسسه محل اشتغال
7. گواهي تجربه عملي
فصل هفتم. شرايط و مقررات تعليق و ابطال كارت هويت حرفه‌اي روزنامهنگاري
ماده14. كميسيون مذكور در ماده 5 مي‌تواند در موارد زير كارت هويت حرفه‌اي روزنامهنگاري را ابطال و يا براي حداكثر شش ماه تعليق كند:
8. احراز عدم صحت هر يك از مدارك ارائه شده؛
9. هرگونه سوء استفاده از كارت هويت حرفه‌اي روزنامهنگاري؛
10. محكوميت‌هاي كيفري منجر به محروميت از حقوق اجتماعي؛
11. قطع همكاري يا تعطيلي مؤسسه رسانه‌اي محل اشتغال؛
12. تخطي يا عدم رعايت اصول اخلاق حرفه‌اي به تشخيص كميسيون يا مراجع قانوني ذيصلاح
تبصره 1. تعليق يا ابطال كارت منجر به سلب حقوق قانوني اشتغال روزنامه‌نگار از مؤسسه مربوطه نمي‌شود.
تبصره2. كارت هويت حرفه‌اي روزنامه‌نگاراني كه موسسه محل اشتغال آنان به هر علتي تعطيل مي‌شود، پس از6 ماه به حالت تعليق در مي‌آيد و در صورت شروع به كار مجدد در همان مؤسسه يا مؤسسه رسانه‌اي ديگر، اين تعليق ملغي مي‌شود.
تبصره3. خودداري از استرداد كارت هويت حرفه‌اي روزنامهنگاري از جانب روزنامه‌نگار موجب پيگرد قانوني مي‌شود.
ماده 15. اين آييننامه با يك مقدمه، 15ماده، 17 تبصره و جدول پيوست در تاريخ ...... به تصويب رسيد.
نظرات شما عزیزان:
تبادل لینک هوشمند